Op zoek naar libellen van de Rode Lijst
In ons land komen ongeveer zeventig soorten libellen voor. Helaas nemen deze insecten in aantal af. Toch was 2024 voor sommige soorten op De Hoge Veluwe een goed jaar.
Corné Koopmans is lid van de Faunawerkgroep van Het Nationale Park De Hoge Veluwe. Leden van deze vrijwilligersgroep lopen routes door het Park waarbij ze zoeken naar diverse diersoorten, waaronder libellen. Er leven meer dan dertig soorten libellen in het Park. Het afgelopen jaar zocht Corné daarnaast specifiek naar twee soorten libellen waar het in ons land slecht mee gaat. Ze staan op de Rode Lijst als ‘kwetsbaar’.
Maanwaterjuffer
De eerste is de maanwaterjuffer (zie de foto hierboven). Dit is een bekende soort in het Park, maar je moet er goed naar zoeken. De juffer vliegt vroeg in het seizoen, vooral in mei, en is met name te vinden op lastig toegankelijke, zompige plekken. Corné vond de soort bij meerdere vennen verspreid over het Park. Naar verwachting zijn er in het Park nog meer plekken waar de maanwaterjuffer voorkomt. De komende jaren zal de verspreiding ervan in kaart gebracht worden door de Faunawerkgroep.
Venglazenmaker
De tweede soort die Corné heeft gevolgd is de venglazenmaker. Deze komt op dezelfde plekken voor als de maanwaterjuffer, maar vliegt later in het jaar. Ook deze soort komt landelijk steeds minder voor en werd in het Park bij verschillende vennen waargenomen.
Corné: ‘Het was super om de libellen aan te treffen, gezien de landelijke achteruitgang. Leuk dat de moeite om zulke plekken te checken dan loont!’ Vooral de temperatuur en de waterstand zijn bepalende factoren voor het voorkomen van libellen. Zo moet er genoeg water zijn voor hun voortplanting.
Nog meer bijzondere soorten
Een andere soort die werd gevonden is de oostelijke witsnuitlibel. Deze is een tijd lang nergens in Nederland aangetroffen. Ook beekoeverlibellen, zwervende pantserjuffers, zwervende heidelibellen en honderden zwarte heidelibellen waren te zien in het Park. Het grote aantal heidelibellen is een mooie bonus, omdat deze soort bij veel vennen en heideterreinen in ons land aan het verdwijnen is.
Juffer of libelle?
Onder de orde van de libellen vallen ‘echte’ libellen en juffers. Echte libellen hebben een robuuster en meestal breder achterlijf dan juffers. Juffers lijken op lucifers, ze zijn klein en dun.
De achtervleugels van echte libellen zijn breder dan hun voorvleugels. De vleugels staan ook uit als ze niet vliegen. Bij juffers hebben alle vleugels dezelfde vorm. Als ze niet vliegen, vouwen juffers hun vleugels op langs of boven hun achterlijf. Ook aan de ogen is het verschil te zien. Echte libellen hebben grote ogen die elkaar boven op de kop (bijna) raken, terwijl de ogen bij juffers aan de zijkanten van hun kop zitten en elkaar niet raken.
Foto's: Corné Koopmans