Aandacht voor de bodem

Donderdag 02 januari 2025

De bodem is belangrijk voor alles wat erin én erop groeit. Afgelopen 5 december, op Wereldbodemdag, kwamen ruim honderd deskundigen en andere geïnteresseerden samen op het Hoge Veluwe Bodemsymposium.

‘Over de bodem valt altijd iets te leren’, aldus dagvoorzitter Gerda Verburg. En dat was zeker het geval, tijdens de interessante lezingen en veldwerkbezoeken.

Tijdreis
Prof. dr. Jakob Wallinga maakte een tijdreis in het ontstaan van de Nederlandse zandgronden. Hij vertelde over de geologische basis, aangevuld met de invloed van de mens. Naar de toekomst kijkend concludeerde hij: ‘Het is tijd dat mensen hun behoeften aanpassen aan wat de bodem en het landschap nodig hebben, in plaats van andersom.’

Herstelmaatregelen
Vervolgens was het woord aan Prof. dr. ir. Wim van der Putten. Hij behandelde de relatie tussen de ondergrond en de bovengrond. Wat leeft er allemaal ondergronds en wat kunnen we ermee bij het beheren en onderhouden van de natuur? Zijn boodschap: het is het belangrijkst om de ‘stikstofregen’ te stoppen, maar om de achteruitgang niet te hard te laten gaan en de biodiversiteit te stimuleren, kan de samenstelling van de bodem gestuurd worden. Denk hierbij aan herstelmaatregelen als bodemtransplantatie en het toevoegen van steenmeel.

Gezondheid meten
Na een korte pauze lieten Dr. Andjin Siegenthaler en zijn collega Haidi Abdullah zien hoe satellietbeelden en luchtfoto’s gebruikt worden om de gezondheid van bossen te meten. Ook belichtten ze innovatieve combinaties van remote sensing en omgevings-DNA. Hiermee kan het bodemleven gedetailleerd worden bestudeerd. Deze aanpak biedt nieuwe inzichten voor duurzaam natuurbeheer.

Best practices
Tot slot ging Ir. Loes Kampherbeek in op de best practices in toegepast beheer. Ze deelde haar interdisciplinaire kijk op het landschap, waarbij data over bodem, water, vegetatie en historisch landgebruik richting geven voor herstelmaatregelen. Verder gaf ze mogelijkheden om in het beheer met de uitdagingen van hogere zandgronden, zoals de Veluwe, om te gaan.

In de korte paneldiscussie die volgde gaven de sprekers antwoord op de vraag van voorzitter Verburg: ‘Als Den Haag je morgen belt, wat is dan je advies voor een gezonde bodem?’.

Het veld in
Na de lunch bezochten zo’n zestig deelnemers drie locaties in het Park op een Witte Fiets. Prof. dr. Henk Siepel gaf uitleg over de verzuring van de oude eikenbossen en mogelijke herstelmaatregelen. Dr. André Jansen liet een bijzondere plek in het Deelense Veld zien, waar een ondoordringbare onderlaag zorgt voor een natte situatie in een verder droge omgeving. Harm Smeenge, PhD vertelde bij De Bunt over bodemvorming en de invloed van menselijke activiteit op de bodem.

Bekijk hier de lezingen van de ochtend terug.